اولین نوع عرضه اولیه کوین‌ها ICO بود و سپس مدل عرضه در صرافی‌ها یا IEO ها متداول شد. اکنون مدل عرضه IDO یا عرضه در صرافی‌های غیرمتمرکز به‌شدت طرفدار پیداکرده و در ادامه راهکار شرکت در آن‌ها را توضیح خواهیم داد. پس با ما همراه باشید.
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز یا IDO چیست؟
IDO روشی جدید در جذب سرمایه برای پروژه‌های بلاک چینی است و به توکن های این پروژه‌ها امکان فروش به عموم مردم را می‌دهد.
تفاوت کلیدی این روش با دیگر روش‌های عرضه‌ای که قبل‌تر بکار گرفته می‌شد این است که توکن ها در صرافی غیرمتمرکز یا همان DEX ها بفروش می‌رسند. IDO ها جانشین ICO ها و IEO ها شد که به ترتیب در سال‌های 2017 و 2018 و سال‌های 2019 و 2020 مرسوم بودند.
IDO برخلاف دیگر مدل‌ها وابسته به صرافی‌های متمرکز نیست. درست است که این صرافی‌ها به‌وسیله قراردادهای هوشمند به‌طور خودکار و عادلانه کار می‌کنند، اما کارمزدهای سنگین و موانعی را بر سر راه پروژه‌ها و سرمایه‌گذاران خرد قرار می‌دهند.
جای تعجب نیست که IDO ها از پروژه‌هایی که بر حوزه دیفای (اقتصاد غیرمتمرکز) و حریم شخصی تمرکز دارند، طرفداری می‌کند. این محصولات دارای هسته اصلی غیرمتمرکز بوده و در کنار پروژه‌های مربوط به توکن های غیر مثلی یا همان NFT، هم‌اکنون از ترندهای دنیای بلاک چین هستند.
هدف دیگر IDO ها جذب سرمایه‌های کوچک‌تر است، زیرا آن‌ها پروژه‌های کوچک را به سرمایه‌گذاران خرد معرفی می‌کنند اما این روند را سریع‌تر از ICO ها و IEO ها انجام می‌دهند.
مزیت‌های IDO چیست؟
IDO ها پروژه‌ها را از بند هزینه‌ها و کنترل‌هایی که توسط صرافی‌های متمرکز اعمال می‌شود، رها می‌کند.
نقدینگی بلافاصله
شاید اولین ویژگی و مهم‌ترین مزیت IDO ها، فراهم کردن نقدینگی آنی است. به‌محض اتمام عرضه توکن ها، شما قادر به فروش آن در DEX میزبان خواهید بود.
این مزیت بزرگی نسبت به دیگر روش‌های عرضه در بازار رمزارز هاست که در آن‌ها پروژه‌ها برای تأیید صلاحیت و لیست شدن (یا نشدن) توکن های شان باید مورد ترحم صرافی‌های متمرکز قرار بگیرند.
کارمزد کمتر
دومین ویژگی IDO ها کارمزدهای کمتری است که نسبت به دیگر مدل عرضه‌ها از کاربران و پروژه‌ها دریافت می‌کنند. صرافی‌های کریپتویی ممکن است کارمزدهای سنگینی را برای لیست کرده پروژه بر آن‌ها تحمیل کنند.
سرمایه‌گذاری عادلانه
عامل مهم دیگر رعایت عدالت در نحوه سرمایه‌گذاری است. در ICO و IEO ها توکن های عرضه‌شده از قبل استخراج‌شده یا حتی از قبل فروخته‌شده‌اند که سرمایه‌گذاران را از مشارکت در معاملات اولیه توکن ها بازمی‌دارد. در پروژه‌های موفق همین مراحل اولیه معاملات است که بیشترین سودها را نصیب سرمایه‌گذارانش می‌کند.
از طرف دیگر لانچ پد IDO ها (مانند پلتفرم جذب سرمایه غیرمتمرکز پولکا استارتر) مقدار فروش توکن ها را به هر حساب کاربری محدود کرده تا نهنگ‌ها و بات ها سرمایه‌گذاران خرد را بی‌نصیب نگذارند. البته که در بعضی IDO های مستقیم اولیه چنین اتفاقی افتاد.
راه‌اندازی سریع‌تر و آسان‌تر
آخرین مورد از مزایای IDO ها، عدم نیاز به انتظار برای اجرای پروژه‌ها و شروع خریدوفروش پس از عرضه اولیه است. این مورد جذب سرمایه از عموم را برای شرکت‌های کوچک‌تر و تازه تأسیس آسان‌تر می‌کند. همچنین پروژه‌ها با تکیه‌بر اعضا جامعه فعال که از ره‌گیری درون زنجیره‌ای و قراردادهای هوشمند (احتمالی) استفاده می‌کنند، می‌تواند پروژه‌ها را موردبررسی قرار دهند که درمجموع بهترین راهکار ترکیبی است.
معایب IDO ها چیست؟
غیرمتمرکزسازی، نبود کنترل را به وجود می‌آورد که به معنی دریافت تاییده های کمتر است و در برخی موارد حتی ممکن است به‌سختی در فرآیند ورود به IDO ها بیانجامد.
اعتبارسنجی پروژه‌ها برای سرمایه‌گذاران
با مواردی که گفته شد مهم است که پلتفرم‌های لانچ پد معتمد را انتخاب کنیم که تاییده های ضد کلاه‌برداری و بررسی‌های شناسایی مشتری (KYC) را فراهم می‌کنند. بعضی از آن‌ها حتی حمایت‌های بازاریابی را پیشنهاد می‌دهند که کمی مشابه با روشی است که صرافی‌های متمرکز رقیب ارائه می‌دهند. البته برای سرمایه‌گذاران این نکته اهمیت دارد که به شیوه توکن شوندگی و امنیت پروژه‌ها نگاه عمیق‌تری داشته باشند.
ازدحام در عضویت IDO
به دلیل تمرکز IDO ها بر فروش توکن های کوچک‌تر نسبت به ICO ها و IEO ها، اغلب شرکت در آن‌ها دشوار است، زیرا پروژه‌های محبوب اکثر مواقع به‌طور ازدحام آوری خواهان خرید اولیه دارند. برای مدیریت این مشکل، در پلتفرم‌های سکوی پرتاب (LAUNCH PAD) که اکثر IDO ها استفاده می‌کنند، محدودیت‌های عددی برای شرکت‌کنندگان وجود دارد که بر اساس فهرست‌های سفید (WHITELIST) معین می‌شود. این فهرست‌ها معمولاً به روش قرعه‌کشی یا میزان سرمایه‌گذاری در توکن های لانچ پد تهیه می‌شود.
در پروژه‌های بخصوصی که اهمیت بالایی دارند، تعداد کمی از توکن های فروخته‌شده می‌تواند با نقدینگی آنی IDO ترکیب شود تا موج قیمتی بسیار سریعی را بسازد.
چگونه می‌توان در IDO شرکت کرد؟
برای شرکت در IDO ها ۲ راه وجود دارد :
- پیش‌خرید توکن های لانچ پد
- شانس در قرعه‌کشی
اضافه شدن به لیست سفید لانچ پد IDO
سکوهای پرتابی ( لانچ پد هایی ) که برای صرافی‌های غیرمتمرکز روی بلاک چین هایی مانند اتریوم، زنجیره هوشمند بایننس ( بایننس اسمارت چین)، پولکادات، سولانا و کاردانو فعالیت می‌کنند، همه دارای چند ویژگی مشترک هستند که اولین آن‌ها فهرست سفید یا WHITELIST است.
به دلیل جذب سرمایه‌های کوچک‌تر نسبت به IEO ها و به‌خصوص روش سنتی‌تر یعنی ICO، عرضه اولیه در صرافی‌های غیرمتمرکز صرافی یا لانچ پد باید تعداد خریداران و مقدار توکن های عرضه‌شده‌ای که هر فرد می‌تواند خریداری کند را محدود کنند.
به‌طورکلی قرار گرفتن در فهرست سفید IDO ها نیاز به هولد کردن حداقل تعداد توکن محلی لانچ پد ( برای مثال اگر توکنی در KCCPAD که یک لانچ پد است بخواهد لانچ شود، شما باید توکن اصلی KCCPAD را هولد یا استیک کنید ) دارد و با هولد کردن مقدار بیشتری از این توکن، شانس بیشتری برای قرار گرفتن در فهرست سفید IDO خواهید داشت.
معمولاً هر فرد تنها یک‌بار در هر IDO برنده می‌شود. بعضی از لانچ پدها قابلیت عدم نیاز به هولدکردن را برای ورود به فهرست سفید قرعه‌کشی خود قرار داده‌اند و به‌جای آن کاربران را به استیک کردن توکن ها برای افزایش نقدینگی تشویق می‌کنند.
تکمیل فرآیند شناسایی مشتری (KYC) و اتصال کیف پول WEB 3.0 شما
عضویت در فهرست سفید عموماً شامل فرآیند شناسایی مشتری نیز می‌شود و خریداران در این فرآیند به یک کیف پول دیجیتالی WEB 3.0 مانند متامَسک (METAMASK) نیاز دارند. متأسفانه برای ساکنین کشورهای تحریم شده‌ای مانند ایالات‌متحده، ایران، کوبا، عراق، کره شمالی یا ونزوئلا، اکثر IDO ها اجازه شرکت به سرمایه‌گذاران را نمی‌دهند.
لانچ پدهای IDO چه مزایایی به همراه دارند؟
لانچ پدها برای پروژه‌هایی که انتخاب می‌کنند تاییده و اعتبار به همراه دارند و نقدینگی که برای حمایت از معاملات اولیه آن‌ها لازم است را برایشان فراهم می‌کنند.
از مهم‌ترین مزایای IDO ها معتبر ساختن پروژه‌هاست. برای مثال سکوی پرتاب درجه‌یکی مانند پولکا اِستارتر و DUCK DOA برای پروژه‌های پذیرفته‌شده اعتبارسنجی انجام می‌دهند. آن‌ها همچنین اطمینان حاصل می‌کنند که توکن عرضه‌شده نقدینگی کافی برای سرمایه‌گذاران مشتاق با توکن محلی را فراهم کند که به‌وسیله پر شدن فهرست سفید امری امکان‌پذیر می‌شود.
این حقیقت که IDO ها اغلب مورد ازدحام خریداران قرار می‌گیرند می‌تواند به شکل‌گیری بحران و به وجود آمدن جوامعی حریص شود. در ماه مارس امسال پلتفرم بیمه در حوزه دیفای به نام TIDAL FINANCE روی بستر پولکا استارتر عرضه شد و در پایان برای هر ردیف در فهرست سفید ۵۰۰ متقاضی و خریدار وجود داشت.
سرمایه‌گذاران چگونه می‌توانند وارد IDO های پولکا استارتر شوند؟
پولکا استارتر شرکت در قرعه‌کشی‌های IDO را کم‌هزینه‌تر ساخته است. از ویژگی‌های اصلی که این پلتفرم ارائه می‌دهد، استفاده از استخرهای معاوضه ثابت است که قیمت ثابتی برای معاوضه توکن تعیین می‌کند تا بتواند شرکت‌کنندگان در IDO را به حداکثر ظرفیت برساند.
با این کار اطمینان حاصل می‌شود که حضور افراد حداکثری خواهد بود و با شکل‌گیری جوامع قوی و فعال برای پروژه‌ها، این مهم به انجام می‌رسد.
هولد کردن توکن POLS
پولکا استارتر دو روش برای در قرار گرفتن فهرست سفید ارائه می‌دهد که اولین آن هولد کردن توکن محلی‌اش یعنی POLS است. هر ۲۵۰ توکن POLS یک شانس در قرعه‌کشی IDO برای دارنده‌اش به ارمغان می‌آورد. در تاریخ 10 می 2021 بود که پولکا استارتر حداقل مقدار توکن موردنیاز برای شرکت در IDO ها را از 3000 به 250 کاهش داد.
به لطف سیستم جدید شتاب‌دهنده، هولد کردن مقدار بیشتری از توکن POLS، قرار گرفتن در فهرست سفید را آسان‌تر می‌سازد. برای مثال نگه‌داری 1000 توکن POLS، شتاب 1.1 برابری می‌دهد و به همین ترتیب نگه‌داری 3000 توکن شتابی 1.25 برابری به فرآیند قرعه‌کشی می‌دهد و مدت‌زمان 7 روزه استراحت برای برندگانی که می‌خواهند در IDO دیگر شرکت کنند را از بین می‌برد.
فراهم کردن نقدینگی در پنکیک سواپ
دومین روش برای شرکت در قرعه‌کشی IDO ها فراهم کردن نقدینگی و قفل‌کردن آن با جفت ارزهایی مانند POLS-ETH در DEX یونی سواپ یا POLS-BNB در پنکیک سواپ است. قفل‌کردن نقدینگی جوایزی به شکل توکن POLS به همراه دارد، برای مثال می‌توان به 40 هزار توکن POLS که پولکا استارتر در پنکیک سواپ در ماه می امسال عرضه کرد اشاره نمود.
فرصت تازه دیگری نیز عرضه رایگان NFT های پیش روست که به هولد کنندگان توکن POLS امکان استیک کردن توکن های شان را در ازای NFT می‌دهد و دسترسی به استخرهای نقدینگی انحصاری را فراهم می‌سازد.
آیا باید در IDO ها سرمایه‌گذاری کرد؟
IDO ها یکی از صدها یا شاید هزارها محصولات مشوقی هستند که در فضای دیفای به وجود آمده است. با سوددهی IDO ها که گاه به صدها و هزاران درصد نیز می‌رسد، دسترسی زودهنگام به پروژه‌های آینده دار چیزی است که همه سرمایه‌گذاران کریپتویی آرزوی آن را دارند. البته باید مراقب انتخاب پروژه‌های خود باشید زیرا سرمایه‌گذاری در هر پروژه‌ای که در IDO شرکت می‌کند کار عاقلانه‌ای نیست.
کاربرانی که در IDO ها شرکت می‌کنند باید با مطالعه سفیدنامه (WHITEPAPAER) اعتبارسنجی پروژه‌ها را انجام دهند. همچنین با بازدید از وب‌سایت و شناختن گروه توسعه‌دهنده پروژه می‌توانید این آگاهی را بالاتر ببرید. منابع تحقیق در مورد پروژه‌ها معمولاً در پلتفرم لانچ پدی که IDO روی آن عرضه می‌شود موجود است. برای دنبال کردن IDO های پیش رو نیز می‌توانید از تقویم COINMARKETCAP استفاده کنید.